Аллозавр туралы 20 қызықты мәліметтер

Динозаврлар әлемі – ғалымдар мен әуесқой зерттеушілерді ғасырлар бойы таңғалдырып келе жатқан тылсым тақырып. Сол дәуірдегі ең әйгілі жыртқыштардың бірі – аллозавр. Бұл алып жыртқыш Юра кезеңінде тіршілік еткен және өз заманында азықтық тізбектің шыңында тұрған. Оның сыртқы бейнесі, аңшылық әдісі мен өмір салты бүгінге дейін қызығушылық туғызып келеді. Төменде осы ежелгі жыртқыш туралы ең танымдық әрі ерекше 20 мәліметтер ұсынылған.

1. «Аллозавр» атауы «бөтен кесіртке» деген мағынаны білдіреді, себебі оның сүйек құрылысы басқа динозаврлардан едәуір ерекшеленген.
2. Бұл жыртқыш шамамен 155–145 миллион жыл бұрын, Юра кезеңінің соңында тіршілік еткен.
3. Аллозаврдың қазба қалдықтары көбіне Солтүстік Америкадан, әсіресе Моррисон түзілімінен табылған.
4. Ересек дарақтың ұзындығы 8–12 метрге дейін, ал салмағы шамамен 2 тоннаға жеткен.
5. Бас сүйегі ірі, ал тістері өткір әрі доға тәрізді, ет жыртып жеуге өте қолайлы болған.
6. Бас сүйегінің үстіңгі жағында сүйекті өсінділер (гребень) орналасқан, олардың қызметі нақты белгісіз, бірақ олар көзге түсу үшін немесе қорғаныс үшін қажет болуы мүмкін.
7. Мойны иілгіш әрі күшті болған, бұл олжаны шапшаң әрі қатты тістеуге мүмкіндік берген.
8. Алдыңғы аяқтары қысқа болғанымен, үш мықты тырнақты саусақтары бар өте күшті аяқтар болған.
9. Ғалымдар аллозаврдың жалғыз да, топпен де аң аулау мүмкіндігін жоққа шығармайды.
10. Оның басты олжаларына апатозаврлар, камаразаврлар секілді ірі шөпқоректі динозаврлар жатуы мүмкін.
11. Сүйек құрылысының жеңілдігі мен артқы аяқтарының күштілігі оның жылдам әрі шапшаң жыртқыш болғанын көрсетеді.
12. Кейбір палеонтологтар оның шабуыл әдісін балта шабуына ұқсатады — басын жылдам түсіріп, етті жыртып тастаған.
13. Тістері жиі сынғанымен, үнемі жаңасымен ауысып отырған — бұл қазіргі акулаларға тән қасиет.
14. Кейбір қазбаларда басқа аллозавр сүйектерінде тістің іздері табылған, бұл олардың кейде бірін-бірі жегенін көрсетеді.
15. Жас аллозаврлар басқа азықпен қоректеніп, ересектермен бәсекелестікке түспеуі мүмкін.
16. Миының көлемі аса үлкен болмағанымен, иіс сезу мен көру қабілеттері жақсы дамыған.
17. Аллозавр жұмыртқа басқан, бірақ олардың ұя салу немесе күшіктерін асырау жөніндегі деректер аз.
18. Кейбір үлгілер 20 жылға дейін өмір сүрген болуы ықтимал.
19. Ол алғашқы толық қаңқасы қалпына келтіріліп, музейлерде көрсетілген динозаврлардың бірі.
20. Аллозавр – кинофильмдер мен энциклопедияларда жиі кездесетін, Юра дәуірінің символына айналған жыртқыш.

Аллозавр — тек ежелгі тіршілік иесі емес, ол экожүйеде маңызды рөл атқарған, өзіндік мінезі бар күрделі жануар болған. Оның дене құрылысы, өмір сүру тәсілі және аңшылық қабілеті бүгінгі ғалымдарға Юра кезеңінің биологиялық әртүрлілігін тереңірек түсінуге мүмкіндік береді. Мұндай жаратылыстарды зерттеу – ежелгі табиғатқа саяхат жасаудың ең сенімді жолы. Аллозавр – тарих тереңіндегі тіршілік формаларының таңғажайып куәгері.