Өлі теңіз туралы 26 қызықты мәліметтер

Өлі теңіз – Жер бетіндегі ең ерекше табиғи нысандардың бірі. Мұндағы су соншалықты тұзды, адам ешқандай күш жұмсамай-ақ бетінде еркін қалқып жүзе алады. Жыл сайын бұл ғажайып аймаққа миллиондаған туристер келіп, оның ерекше қасиеттерін сезініп, денсаулығын жақсартады. Өлі теңіздің табиғи ерекшеліктері ежелгі дәуірден бері белгілі және көптеген тарихи деректерде аталады. Бұл аймақ табиғаттың кереметі ғана емес, сонымен қатар медицина, ғылым және туризмнің маңызды орталығына айналған. Төменде Өлі теңіз туралы ең қызықты 26 дерек келтірілген.

1. Өлі теңіз Израиль мен Иорданияның арасындағы терең тектоникалық ойыста орналасқан. Ол Жердегі ең төмен жатқан нүктелердің бірі саналады. Су деңгейі мұхит деңгейінен шамамен 430 метр төмен орналасқан.
2. Атауы «теңіз» болғанымен, іс жүзінде ол тұзды көл болып табылады. Оның сулары сыртқа ағатын арнасыз, ал түскен су буланып кетеді. Осы себепті тұздың мөлшері өте жоғары деңгейге жеткен.
3. Тұздылығы 30 пайыздан асады, бұл мұхит суынан шамамен он есе жоғары. Мұндай концентрацияда тіршілік етуге ешбір балық не өсімдік бейімделе алмайды. Сондықтан бұл су айдыны «Өлі теңіз» деп аталған.
4. Судың тығыздығы соншалық, адам оның бетінде еркін қалқып жүреді. Тіпті жүзе алмайтын адамдар да суға батпай, бетінде жата алады. Осы ерекше қасиет туристерді әлемнің түкпір-түкпірінен тартады.
5. Өлі теңіздің суы магнийге, калийге, кальцийге, натрийге және бромға бай. Бұл минералдар тері мен буындарға, сондай-ақ жүйке жүйесіне пайдалы әсер етеді. Сол себепті мұнда шомылу емдік мақсатта кеңінен қолданылады.
6. Өлі теңіздің балшығы да шипалы қасиетімен танымал. Оның құрамында көптеген микроэлементтер бар және ол теріні жасартуға, қабынуды басуға көмектеседі. Әлемдік косметикалық брендтер бұл балшықты өз өнімдерінде пайдаланады.
7. Теңіз маңындағы ауа оттекке бай әрі аллергендерден таза. Мұндай климат тыныс алу жолдары ауруларына шалдыққан адамдар үшін өте пайдалы. Көптеген емделушілер мұнда демалып, күш-қуатын қалпына келтіреді.
8. Ауаның құрамындағы бром адамның жүйкесін тыныштандырып, стресс деңгейін төмендетеді. Ғалымдар бірнеше сағаттың ішінде адамның көңіл-күйі жақсаратынын анықтаған. Сол себепті Өлі теңіз жағалауы тынығуға таптырмас орын саналады.
9. Өлі теңіздің суы іс жүзінде стерильді. Онда бактериялар мен вирустар өмір сүре алмайды. Мұндай табиғи антисептикалық қасиет басқа ешбір су айдынында кездеспейді.
10. Соңғы жүз жылда судың деңгейі айтарлықтай төмендеген. Негізгі себеп – судың булануы мен оған келетін өзендердің азаюы. Ғалымдар бұл табиғи ғажайыпты сақтап қалудың түрлі жолдарын іздеуде.
11. Өзендер арасынан Өлі теңізге ең көп су әкелетін – Иордан өзені. Алайда оның суы ауыл шаруашылығына кеңінен пайдаланылғандықтан, көлге жететін көлем жылдан жылға азайып келеді.
12. Мұндағы судың температурасы жыл бойы жайлы деңгейде сақталады. Қыстың өзінде ол жиырма градустан төмен түспейді. Сондықтан туристер мұнда кез келген маусымда шомыла алады.
13. Өлі теңізге келген адамдардың сүйікті ермегі – судың бетінде газета оқып жату. Себебі суға батпай, дене толығымен бетінде қалқып тұрады. Бұл көрініс аймақтың туристік символына айналған.
14. Суының түсі көгілдір-күміс реңкті және күн сәулесіне қарай өзгереді. Шағылысқан жарық көлді айна сияқты көрсетеді. Табиғат көрінісі ерекше әсер қалдырады.
15. Өлі теңіз Библияда аталған көне қалалар – Содом мен Гоморраның маңында орналасқан. Бұл жерлер археологиялық және тарихи тұрғыдан аса маңызды. Мұнда көптеген киелі ескерткіштер мен көне ғимараттар бар.
16. Ежелгі заманда теңізден асфальт тәрізді қара шайыр алынған. Ол мумификация және құрылыс жұмыстарында қолданылған. Бұл материал ежелгі дүниеде өте бағалы болған.
17. Теңіз жағалауы үнемі өзгеріп отырады. Су буланған сайын тұз кристалдары жаңа пішіндер түзіп, ерекше бедерлер қалыптастырады. Табиғи мүсіндер пейзажды сиқырлы етіп көрсетеді.
18. Кей аймақтарда тұздан түзілген сталагмиттер мен сталактиттер кездеседі. Олардың аппақ түсі мен жарқыраған беті көздің жауын алады. Мұндай көрініс мұз әлемін елестетеді.
19. Судың жоғары тығыздығы салдарынан мұнда сүңгу мүмкін емес. Адам қандай күш салса да, денесі қайта қалқып шығады. Бұл жерде физика заңдарын өз көзіңмен көруге болады.
20. Көп мөлшердегі тұз теріге тигенде аздап ашытуы мүмкін. Сол себепті мамандар жарақатпен немесе жаңа қырынған терімен суға түспеуге кеңес береді. Ал алдын ала дайындық денсаулыққа зиян келтірмейді.
21. Өлі теңіз аймағы жергілікті экономиканың маңызды бөлігі болып саналады. Оның минералдары тыңайтқыштар, косметика және дәрі-дәрмек өндіруде қолданылады. Бұл сала аймаққа айтарлықтай табыс әкеледі.
22. Мұнда халықаралық деңгейдегі санаторийлер мен курорттар жұмыс істейді. Олар балшықпен емдеу, массаж және термальды ванна қызметтерін ұсынады. Медициналық туризм аймақтың басты бағыттарының біріне айналған.
23. Өлі теңіздің көріністері жиі кино мен жарнама түсірілімдерінде пайдаланылады. Ақ тұз, көгілдір су және сарғыш таулардың контрасті ерекше әсер қалдырады. Көптеген режиссерлер бұл аймақты «табиғи студия» деп атайды.
24. Кейбір жағалауларда «тұз саңырауқұлақтары» деп аталатын ерекше түзілімдер кездеседі. Олар фотографтар мен саяхатшылар үшін нағыз шабыт көзі. Табиғаттың өзі жасаған бұл мүсіндер таңғажайып көрініс береді.
25. Ғалымдар Өлі теңізді Марс бетінің жағдайына ұқсас орта ретінде зерттейді. Оның минералдық құрамы мен экстремалды ортасы өзге ғаламшарларда тіршіліктің мүмкіндігін түсінуге көмектеседі. Мұндай зерттеулердің халықаралық маңызы зор.
26. Теңіздің тартылу қаупіне қарамастан, ол табиғаттың беріктігі мен сұлулығының символы болып қала береді. Өлі теңіз ғылымды, тарихты және рухани мұраны біріктіреді. Оның үнсіздігі мен айбынды көрінісі табиғаттың үйлесімін еске салады.

Өлі теңіз – Жердің нағыз кереметтерінің бірі. Ол өткен мен болашақты жалғап, адамзат тарихының бір бөлшегіне айналған. Мұнда келген адам тыныштық пен табиғат қуатын бірдей сезінеді. Өлі теңіз адамды терең ойға жетелейді және оның ұлылығын сезінуге мүмкіндік береді.