Парагвай туралы 26 қызықты мәліметтер

Парагвай – Оңтүстік Американың жүрегінде орналасқан, бірақ көпшілікке аз таныс мемлекет. Бұл елде байырғы үндіс дәстүрлері мен испандық мәдени мұра үйлесім тапқан. Табиғаты әр алуан: қалың тропикалық ормандардан бастап, Гран-Чаконың кең жазықтарына дейін созылады. Мұхитқа тікелей шығатын жолы болмаса да, ел өзендер арқылы дамып, ішкі әлеуетіне сүйеніп өмір сүреді. Парагвай халқы өз тарихын, мәдениетін және табиғи байлығын сақтай отырып, ерекше бірегей елге айналған. Төменде осы мемлекеттің 26 қызықты әрі маңызды дерегі берілген.

1. Парагвай – Оңтүстік Америкада теңізге немесе мұхитқа шығатын жолы жоқ екі мемлекеттің бірі. Соған қарамастан, елдің аумағын көптеген өзендер кесіп өтеді. Су көлігі экономиканың ажырамас бөлігіне айналған.
2. Елдің басты су тамыры – Парагвай өзені. Ол мемлекетті солтүстіктен оңтүстікке дейін қиып өтеді және көптеген қалаларды біріктіреді. Өзеннің бойында ең ірі өндірістік аймақтар орналасқан.
3. Парагвайдың астанасы – Асунсьон. Бұл қала 1537 жылы испандармен негізі қаланған және Оңтүстік Американың ең көне қалаларының бірі саналады. Көптеген зерттеушілер оны континентті отарлаудың бастау нүктесі деп атайды.
4. Елде екі мемлекеттік тіл бар – испан және гуарани. Гуарани тілі тек ауылдық жерлерде ғана емес, теледидарда және мектептерде де қолданылады. Бұл қос тілділік Парагвайдың мәдени ерекшелігін айқындайды.
5. Парагвайдың ұлттық валютасы да «гуарани» деп аталады. Атауы осы аймақты ежелден мекендеген үндіс халқының құрметіне қойылған. Ақша бірлігі халықтың тарихи тамырын көрсетеді.
6. Елді кейде «су елі» деп атайды, себебі онда өзендер мен көлдер өте көп. Көптеген гидроэлектр станциялары елді ғана емес, көрші мемлекеттерді де жарықпен қамтамасыз етеді.
7. Парагвай мен Бразилия шекарасында орналасқан Итайпу су электр станциясы – әлемдегі ең ірілердің бірі. Оның қуаты бірнеше атом электр станциясының көрсеткішіне тең. Бұл нысан ел экономикасына зор табыс әкеледі.
8. Елдің климаты жылы әрі ылғалды, бірақ аймақтарға қарай әртүрлі. Орталықта субтропикалық ауа райы басым болса, Гран-Чако өңірінде жиі құрғақшылық болады. Табиғи ерекшелік ауыл шаруашылығына да әсер етеді.
9. Парагвайдың табиғаты ерекше бай. Мұнда ягуар, капибара, алып құмырсқа жегіш, ламалар және жүздеген құс түрлері кездеседі. Қорықтар мен ұлттық парктер сирек жануарларды қорғауға бағытталған.
10. Ел халқының басым бөлігі метистерден тұрады – үндіс пен еуропалықтардың ұрпақтары. Мұндай этникалық алуандық мәдениеттің дамуына және ұлттық бірегейлікке ықпал етті.
11. Парагвай халқы қонақжайлылығымен танымал. Келген адамды шаймен немесе қарапайым үй тағамымен қарсы алу – дәстүрлі әдет. Мұндай жылы қабылдау елдің рухани мәдениетін айқын көрсетеді.
12. Парагвайдың ұлттық сусыны – терере. Ол мате шөбінен дайындалған салқын тұнба түрінде беріледі. Ыстық күндері шөл қандырып, сергітетін сусын халық өмірінің ажырамас бөлігіне айналған.
13. Ерлер мен әйелдер жиі «ао по’и» деп аталатын дәстүрлі көйлек киеді. Бұл киім мақта матадан тігіліп, қолмен кестеленеді. Осындай ұлттық киім бүгінде де өз маңызын жоғалтқан жоқ.
14. Парагвай музыкасы арфа мен гитараның нәзік үндерімен ерекшеленеді. Бұл аспаптар елдің ұлттық болмысының белгісі саналады. Арфа Парагвайдың мәдени рәмізіне айналған.
15. Елдің би мәдениеті бай әрі түрлі. Ең танымал би түрі – парагвайлық полька, ол жарқын костюмдермен және көңілді әуенмен сүйемелденеді. Бұл би халықтың мінезін көрсетеді.
16. XIX ғасырда Парагвай тарихтағы ең ауыр қақтығыстардың бірі – Үштік одақ соғысын бастан кешірді. Бразилия, Аргентина және Уругваймен соғыс елді ауыр дағдарысқа әкелді.
17. Соғыстан кейін елдің халқы күрт азайып, ерлердің көп бөлігі қаза тапты. Сол себепті әйелдер қоғамдағы жетекші рөлді өз қолына алды. Бұл оқиға әйелдердің белсенділігіне жол ашты.
18. Парагвай – президенттік республика. Мемлекет басшысы үкіметті де басқарады, сондықтан билік құрылымы орталықтандырылған сипатқа ие.
19. Қиын кезеңдерге қарамастан, елде саяси тұрақтылық сақталған. Демократиялық институттар дамып, экономика біртіндеп нығайып келеді. Ауыл шаруашылығы мен энергетика салаларына шетелдік инвестициялар тартылуда.
20. Ауыл шаруашылығы – Парагвай экономикасының тірегі. Ел соя, жүгері, мақта және ет өнімдерін экспорттайды. Құнарлы жер мен жылы климат жылына бірнеше өнім жинауға мүмкіндік береді.
21. Соңғы жылдары экологиялық туризм дами бастады. Көптеген саяхатшыларды өзендер, сарқырамалар мен ұлттық парктер қызықтырады. Әсіресе Парана өзені бойымен саяхат ерекше танымал.
22. Асунсьонды кейде «қалалардың анасы» деп атайды. Себебі дәл осы жерден испандар Оңтүстік Американы зерттеуді бастаған. Бұл тарихи рөл қаланы мәдени орталыққа айналдырды.
23. Қала сәулетінде көне испандық және заманауи элементтер үйлескен. Ескі шіркеулер мен заманауи ғимараттар қатар орналасқан. Көптеген көшелерді түрлі-түсті мозаика мен суреттер безендіреді.
24. Парагвай асханасы қарапайым әрі дәмді тағамдарымен ерекшеленеді. Негізгі тағамдар қатарында жүгері сорпасы – чипа гуасу және ірімшік қосылған бәліш – соо бар. Тағамдар табиғи әрі нәрлі.
25. Ел халқы мерекелерді ерекше сүйеді. Тәуелсіздік күні ұлттық би, музыка және шеру арқылы атап өтіледі. Мұндай мейрамдар елдің рухани бірлігін күшейтеді.
26. Қазіргі Парагвай – дәстүр мен жаңашылдықтың үйлесімі. Мұнда ежелгі мәдениет заманауи технологиялармен қатар өмір сүреді. Осы үйлесім елді ерекше және тартымды етеді.

Парагвай – табиғаты бай, мәдениеті терең әрі халқы мейірімді ел. Оның тарихы күрделі болса да, рухы мықты және болашағына сенімі зор. Бұл мемлекет саяхатшыны да, зерттеушіні де бей-жай қалдырмайды. Парагвайды таныған адам оның қонақжайлығы мен шынайылығын ешқашан ұмытпайды.