Әлемде табиғаттың таңғажайып туындылары саналатын ерекше аймақтар бар. Кейбірі өз көлемімен және алуан түрлі экожүйесімен таң қалдырады. Солардың бірі – жер шарындағы ең үлкен мангр орманы болып саналатын Сундарбан. Бұл мекен өсімдіктердің, жануарлардың және су арналарының күрделі желісі арқылы қалыптасқан қайталанбас аймақ. Ол тек жабайы табиғаттың байлығын сақтап қана қоймай, миллиондаған адамның тұрмысында маңызды рөл атқарады. Енді осы аймақтың табиғи әрі мәдени ерекшеліктерін жақсырақ танытатын қызықты деректерге назар аударайық.
- Сундарбан жер шарындағы ең үлкен мангр орманы саналады. Оның аумағы 10 мың шаршы шақырымнан асады.
- Орман аумағы Үндістан мен Бангладеш жерінде орналасқан. Негізгі бөлігі Бангладеш аумағына тиесілі.
- «Сундарбан» сөзі «әсем орман» деген мағына береді. Бұл атау осы өңірде өсетін сундари ағашымен байланыстырылады.
- Аймақты Ганг өзенінің көптеген тармақтары мен арналары қиып өтеді. Су жүйесі ландшафттың қалыптасуында басты рөл ойнайды.
- Сундарбан ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұралар тізіміне енген. Бұл оның ғаламдық экологиялық маңызын дәлелдейді.
- Орман теңіз су тасқыны мен дауылдан табиғи қалқан қызметін атқарады. Мангр ағаштарының тамыры жағалауды шайылып кетуден сақтайды.
- Мұнда әйгілі бенгал жолбарысы мекендейді. Ол мангр ортаға бейімделіп, суда жақсы жүзетін жыртқыш ретінде белгілі.
- Сундарбандағы жолбарыстар адам үшін ең қауіптілердің бірі саналады. Олар балықшылар мен ағаш жинаушыларға жиі шабуыл жасаған жағдайлар тіркелген.
- Жолбарыстардан бөлек мұнда бұғылар, қабандар және маймылдар бар. Әрқайсысы экожүйенің тепе-теңдігін сақтауға ықпал етеді.
- Өзен сағаларында қолтырауындар мен сирек кездесетін дельфиндер тіршілік етеді. Оларды кейде өзен ағысынан көруге болады.
- Сундарбан құстар әлемімен де танымал. Мұнда аққұтан, ибис және қарлығаштәрізді құстар мекендейді.
- Өсімдік жамылғысы тек мангр ағаштарымен шектелмейді. Мұнда 250-ден астам өсімдік түрі кездеседі.
- Орман үлкен аумақты оттегімен қамтамасыз етеді. Сондықтан оны өңірдің «өкпесі» деп атайды.
- Жергілікті халық Сундарбан ресурстарына тәуелді. Олар бал жинап, балық аулап, ағаштарын тұрмыста пайдаланады.
- Бал жинау аса қауіпті кәсіп болып саналады. Балшылар жиі жолбарыстармен бетпе-бет келеді.
- Муссон маусымында орманның көп бөлігі су астында қалады. Сумен бірге құнарлы лай келіп, өсімдіктердің өсуіне жағдай жасайды.
- Мангр тамырлары табиғи сүзгі қызметін атқарады. Олар суды қоспалардан тазартады.
- Туризм аймақта дамып келеді, бірақ қатаң бақылауға алынған. Бұл нәзік экожүйені қорғау үшін қажет.
- Сундарбанда сирек кездесетін тасбақа түрлері кездеседі. Олардың кейбірі жойылып кету қаупінде тұр.
- Климаттық өзгерістер орманға қатер төндіреді. Теңіз деңгейінің көтерілуі оның аумағын азайтуы мүмкін.
- Үндістан мен Бангладеш үкіметтері Сундарбанды қорғау бағытында бірлесіп жұмыс істейді. Ортақ бағдарламалар экожүйені сақтау үшін жасалған.
- Құстардың миллиондаған тобы қоныс аудару кезінде орманды аялдама ретінде пайдаланады. Бұл олардың ұзақ сапарына қолайлы орын.
- Жергілікті аңыздарда Сундарбан Бонбиби атты құдайшамен байланыстырылады. Ол адамдарды жолбарыстар мен басқа да қауіптен қорғайды деп сенген.
- Сундарбан табиғат пен адамның үйлесімінің нышаны болып қала береді. Оның сақталуы тек аймақ үшін ғана емес, бүкіл әлем үшін маңызды.
Сундарбан – тек орман емес, бүкіл өңірдің экологиялық тірегі болып саналатын бірегей табиғи кешен. Оның алуан түрлі жануарлары мен өсімдіктері, жергілікті халықтың тұрмысы мен мәдениеті ерекше мәнге ие. Бұл орман адам мен табиғат арасындағы нәзік тепе-теңдікті айқын көрсетеді. Оның болашағы адамдардың қорғау шараларына байланысты. Табиғатты аялау арқылы Сундарбанды келер ұрпаққа сақтап қалуға болады.
Добавить комментарий