Дзюдо туралы 31 қызықты мәліметтер

Жекпе-жек өнерлері адамзат өмірінде әрдайым маңызды орын алды. Олар тек өзін қорғауға ғана емес, мінезді тәрбиелеуге, тәртіп пен қарсыласқа құрмет сезімін қалыптастыруға көмектесті. Әрбір жекпе-жектің өзіндік ережелері мен философиясы бар, ал олар ерекше мәдениетті құрайды. Солардың ішінде дзюдо – физикалық күш, рухани тепе-теңдік пен ой салмақтылығын үйлестіре білген өнер ретінде ерекшеленеді. Бұл спорт түрі Жапониядан шыққанымен, бүгінде бүкіл әлемге таралды. Енді дзюдо жайлы 31 қызықты дерекпен танысайық.

1. Дзюдо XIX ғасырдың соңында жапон шебері Дзигоро Кано негізін қалаған. Ол дзюдзюцудан басты қағидаларды алып, техниканы да, философияны да жаңа деңгейге көтерді. Жаңа жекпе-жек түрі тез танымал болды.
2. «Дзюдо» сөзі «жұмсақ жол» деп аударылады. Бұл қарсыластың күшін өзіне қарсы қолдану идеясын білдіреді. Осы қағида дзюдоның ерекшелігін айқындайды.
3. Дзигоро Кано тек жекпе-жек шебері ғана емес, педагог болды. Ол шәкірттерін агрессияға емес, өзін-өзі ұстай білуге үйретті. Оның ойынша, дзюдо – тұлғаны дамыту жолы.
4. Дзюдоның негізінде тиімділік қағидасы жатыр. Аз күш жұмсап, ең жоғарғы нәтижеге жету – басты мақсат. Бұл тәсіл күнделікті өмірде де қолданылады.
5. Қарсыласты құрметтеу дзюдоның басты ережелерінің бірі. Жекпе-жек алдында және соңында спортшылар міндетті түрде иіледі. Бұл бір-бірін мойындауды білдіреді.
6. Дзюдо тек денені емес, ойды да дамытады. Ол шоғырлануды, тез шешім қабылдауды талап етеді. Мұндай дайындық кез келген салада пайдалы.
7. Дзюдо техникасына лақтыру, ұстап тұру, буынға әсер ету және қылқындыру тәсілдері кіреді. Ал қол немесе аяқпен ұруға рұқсат етілмейді. Бұл оны қауіпсізірек етеді.
8. Дзюдоға арналған арнайы киім «дзюдоги» деп аталады. Ол берік әрі ыңғайлы, күрделі әдістерді орындауға қолайлы. Белбеудің түсі шеберлік деңгейін көрсетеді.
9. Белбеулер жүйесі шәкірттерді ынталандыру үшін енгізілген. Ақ белбеу – жолдың бастауы, қара белбеу – жоғары деңгей. Олардың арасында бірнеше сатылар бар.
10. Дзюдо Олимпиада бағдарламасына енгізілген алғашқы жапон жекпе-жегі болды. Ол 1964 жылы Токиода өткен ойындарда дебют жасады. Осыдан кейін әлемдік спорт мәртебесіне ие болды.
11. Алғашқы Олимпиадаларда дзюдо тек ерлерге арналған болатын. Әйелдер алғаш рет 1992 жылы Барселонада жарысқа қатысты. Бүгінде әйелдер дзюдосы ерлердікінен кем емес дамыған.
12. Жапония Олимпиадада ең көп медаль иеленген ел саналады. Жапон спортшылары әрқашан жоғары нәтиже көрсетіп келеді. Олардың мектебі эталон ретінде қарастырылады.
13. Дзюдо 200-ден астам елде үйретіледі. Бұл оны әлемдегі ең кең таралған жекпе-жек түрлерінің біріне айналдырды. Миллиондаған адамды біріктіріп отыр.
14. Дзюдо тәсілдері басқа спорт түрлерінде де қолданылады. Лақтыру мен ұстап алу әдістерін күресшілер мен ММА спортшылары пайдаланады. Бұл оның әмбебаптығын көрсетеді.
15. Көптеген елдерде полиция мен әскер дайындықтарында дзюдо міндетті пән ретінде енгізілген. Ол шыдамдылықты арттырып, қарсыласты қарусыз бақылауды үйретеді.
16. Дзюдо денсаулыққа пайдалы. Жаттығулар күшті, икемділікті және үйлесімділікті дамытады. Бұл спорт жалпы физикалық жағдайды жақсартады.
17. Дзюдо әртүрлі жастағы адамдарға қолжетімді. Онымен балалар да, ересектер де айналыса алады. Қарт адамдарға арналған жеңілдетілген бағдарламалар бар.
18. Көптеген мектептерде дзюдо тәрбиенің бір бөлігі ретінде оқытылады. Ол тәртіпке, жауапкершілікке үйретеді. Балаларды ата-аналар осы себепті үйірмеге жібереді.
19. Дзюдошылар өмірдің басқа салаларында да табысқа жетіп жүр. Жағдайды сараптап, эмоцияны бақылау дағдылары бизнес пен жеке өмірде көмектеседі.
20. Дзюдоның жазылмаған ережелері бар. Олар адалдықты, қарапайымдылықты және өзгелерге құрметпен қарауды қамтиды. Бұл құндылықтар жеңістен де маңызды.
21. Жекпе-жекте «иппон», «ваза-ари» және «юко» бағалау жүйесі қолданылады. Дәл орындалған әдіс жеңісті бірден әкелуі мүмкін. Бұл жекпе-жектерді тартымды етеді.
22. Дзюдода жарақаттар сирек кездеседі. Себебі құлауды дұрыс үйрену басты талаптардың бірі. Бұл әдіс спортшыларды ауыр зақымдардан сақтайды.
23. Халықаралық дзюдо федерациясы 1951 жылы құрылған. Ол халықаралық жарыстарды ұйымдастыруды үйлестіреді. Қазір ондаған ел мүше.
24. Дзигоро Кано Халықаралық Олимпиада комитетіне кірген алғашқы жапон болды. Ол дзюдоның әлемге таралуына үлкен үлес қосты. Оның еңбегі спортты жаһандық етті.
25. Жапонияда дзюдо мектеп бағдарламасына енгізілген. Оқушылар күрестің негіздерін және философиясын меңгереді. Бұл оларды ерте жастан тәртіпке үйретеді.
26. Жаттығулардың маңызды бөлігі – ката. Бұл жұптасып жасалатын қимылдар жиынтығы. Олар дұрыс техниканы үйренуге мүмкіндік береді.
27. Дзюдодағы мақсат қарсыласқа зиян келтіру емес. Негізгі міндет – оны бақылау және техникалық басымдықты көрсету. Сондықтан спорт адамгершілікке сай.
28. Көптеген танымал саясаткерлер мен мәдениет қайраткерлері дзюдомен шұғылданған. Олардың қатарында Владимир Путин де бар. Бұл дзюдоға деген қызығушылықтың кеңдігін көрсетеді.
29. Дзюдошылар өз спорттарының қарсыласты құрметтеуге үйрететінін мақтан тұтады. Қиын айқастардан кейін де спортшылар бір-біріне қол береді. Бұл шынайы спорттық рухты қалыптастырады.
30. Дзюдоны тек спорт емес, өмір салты деп атайтындар көп. Ол шыдамдылықты, төзімділікті және қиындықты еңсеруді үйретеді. Мұндай қасиеттер барлық салада пайдалы.
31. Бүгінде дзюдо қарқынды дамып келеді. Халықаралық жарыстар мыңдаған көрермен жинайды. Бұл спорт дәстүрді де, заманауилықты да сақтап, ұрпақтарды біріктіріп отыр.

Дзюдо – жай ғана жекпе-жек емес. Ол дәстүр мен қазіргі уақытты, физикалық күш пен рухани құндылықтарды тоғыстырған өнер. Осы себепті ол миллиондаған адамның жүрегін жаулап алды. Дзюдо тәрбиенің, спорттың және мәдениеттің маңызды бөлігі болып қала береді, ал ол адамдарды күшті әрі үйлесімді болуға жетелейді.