Велоспорт туралы 18 қызықты мәліметтер

Спорт – адам өміріндегі денсаулықты нығайтатын әрі жаңа жетістіктерге жігерлендіретін маңызды құбылыс. Әр түрлі бағыттардың ішінде велоспорт ерекше орын алады, себебі ол физикалық шыдамдылықты, техникалық шеберлікті және тактикалық ойлауды біріктіреді. Велосипедпен жарыстар тек тартысты көрініс қана емес, сонымен бірге ерік-жігер мен мінезді сынайтын күрделі сынақ болып саналады. Бұл спорт түрі жыл сайын танымал болып, кәсіби спортшыларды да, белсенді демалысты сүйетін әуесқойларды да өзіне тартады. Велоспорт бүкіл әлемдегі миллиондаған адамдарды біріктіріп, бәсекелестікпен қатар өзара құрмет атмосферасын қалыптастырады. Ендеше, осы қызықты спорт жайында 18 маңызды әрі танымдық деректі қарастырайық.

1. Алғашқы ресми веложарыстар 1868 жылы Францияда өтті. Париж маңындағы Сен-Клу саябағында ұйымдастырылған жарысқа көптеген көрермен жиналды. Жеңімпаз болып ағылшын Джеймс Мур танылды.
2. «Тур де Франс» – велоспорттағы ең беделді әрі әйгілі жарыс. Ол 1903 жылдан бері жыл сайын өткізіліп келеді және үш аптаға созылады. Бұл дода тәжірибелі спортшылардың да төзімділігін шынайы тексеретін сын саналады.
3. Велоспорт бірнеше бағытқа бөлінеді: шосселік жарыстар, трек, маунтинбайк және BMX. Әр бағыттың өзіндік ерекшелігі бар әрі бөлек дайындықты талап етеді. Мұндай әртүрлілік кез келген деңгейдегі спортшыларға мүмкіндік береді.
4. Қазіргі жарыс велосипедтері орта есеппен 6,8 килограмм салмаққа ие. Дәл осы салмақ Халықаралық велоспорт одағының ережелері бойынша рұқсат етілген ең төменгі көрсеткіш болып саналады. Жеңілдікке көміртекті талшық сияқты заманауи материалдардың арқасында қол жеткізіледі.
5. Ұзақ жарыстар кезінде спортшылар орасан зор энергия жұмсайды. Мысалы, «Тур де Франс» кезеңінде бір күнде 8000 калориядан артық шығындалуы мүмкін. Күшін толықтыру үшін арнайы энергетикалық тағамдар пайдаланылады.
6. Ұжымдық жұмыс та шешуші рөл атқарады. Әр көшбасшыға темпті ұстап тұруға, суды жеткізуге және қарсы желден қорғауға көмектесетін серіктестері болады. Команданың үйлесімділігі нәтижеге тікелей әсер етеді.
7. Велосипед шлемдері тек XXI ғасырдың басында ғана міндетті элементке айналды. Бұрын көптеген спортшылар қорғаныссыз жарысып, ауыр жарақат алатын. Қазір шлем қауіпсіздіктің басты бөлігіне айналған.
8. Тарихта велоспортшылардың таңғаларлық рекордтары бар. Мысалы, автомобиль соңынан ілесіп келе жатқанда жылдамдығы сағатына 200 шақырымнан асқан жағдай тіркелген. Мұндай көрсеткіш автожарысшыларды да таңдандырды.
9. Аэродинамика велоспортта шешуші мәнге ие. Жарыс кезінде спортшының киімі мен дене қалпы ауа кедергісін азайту үшін есептеледі. Аз ғана артықшылық жеңісті жақындатуы мүмкін.
10. Олимпиада ойындарында велоспорт алғаш рет 1896 жылы Афинада өтті. Онда шосселік және трек жарыстары ұйымдастырылып, көпшіліктің ықыласына бөленді. Содан бері бұл спорт түрі тұрақты түрде Олимпиада бағдарламасына кіреді.
11. Трек жарыстары арнайы велодромдарда өткізіледі. Мұндағы айналмалы жолдың бұрылыстарының еңісі 45 градусқа жетуі мүмкін. Мұндай трасса спортшыларға үлкен жылдамдық алуға мүмкіндік береді.
12. Маунтинбайк жарыстары таулы әрі кедір-бұдырлы жерде өтеді. Қатысушылар тастардан, лайдан және тік беткейлерден өтеді. Бұл бағыт ерекше күш-қайрат пен тепе-теңдікті қажет етеді.
13. BMX жастар арасында ерекше танымал болды. Ол қысқа әрі динамикалық жарыстармен және әсерлі трюктерімен көзге түседі. 2008 жылдан бастап BMX Олимпиада бағдарламасына енгізілген.
14. Велокросс жарыстары күзде және қыста ұйымдастырылады. Қатысушылар шөп, құм және батпақ үстімен жүреді, кейде велосипедін қолына алып кедергілерден өтеді. Бұл өте шыдамды әрі әмбебап спортшыларға лайық сынақ.
15. Кәсіби спортшылар ағзаның жағдайын бақылау үшін заманауи технологияларды пайдаланады. Датчиктер жүрек соғысын, жылдамдықты және қуатты тіркейді. Жиналған деректердің негізінде жаттықтырушылар жарыс тактикасын түзетеді.
16. Велоспорт төзімділік пен зат алмасуды зерттеуге арналған көптеген ғылыми еңбектерге негіз болды. Ғалымдар спортшылардың ағзасын бақылай отырып, адамның экстремалды жүктемелерге қалай бейімделетінін анықтады. Мұндай мәліметтер медицинада және фитнесте қолданылады.
17. Әйелдер арасындағы веложарыстар XX ғасырда белсенді дами бастады. Бүгінде олар әлем чемпионаттары мен Олимпиада ойындарының бағдарламасына кіреді. Көптеген спортшы қыздар жоғары жетістіктерге жетіп жүр.
18. Әуесқой велоспорт та көптеген елде кеңінен таралды. Мыңдаған қатысушы жиналатын бұқаралық жарыстар ұйымдастырылады. Мұндай шаралар адамдарға белсенді өмір салтын ұстанып, үлкен қауымдастықтың бір бөлігі болуға көмектеседі.

Велоспорт – жай ғана физикалық белсенділік емес, әлем халқын біріктіретін ерекше мәдениет. Ол күш пен төзімділікті дамытып, командалық рухты нығайтады және жаңа жетістіктерге жетелеуге көмектеседі. Веложарыстар бірнеше буынды қанаттандырып, мақсатқа жету жолындағы табандылықтың символына айналды. Дәстүр мен жаңа технологияны ұштастыра отырып, бұл спорт түрі адам үшін ең қызықты әрі пайдалы бағыттардың бірі болып қала береді.