Джавахарлал Неру туралы 30 қызықты мәліметтер

Үндістан тарихында елдің тағдырына зор ықпал еткен тұлғалар аз емес. Солардың ішінде Джавахарлал Неру — мемлекет қайраткері, ойшыл, жазушы және тәуелсіз Үндістанның тұңғыш премьер-министрі ретінде ерекше орын алады. Ол елдің отарсыздану жолындағы күресінде ғана емес, сонымен қатар жаңа Үндістанды құруда маңызды рөл атқарды. Неру өзінің білімділігімен, көрегендігімен және адамгершілік ұстанымдарымен миллиондаған халықтың сеніміне ие болды. Бұл мақалада оның өмірі мен қызметіне қатысты кеңінен танылмаған, бірақ мәні терең 30 қызықты мәліметтер келтіріледі.

1. Джавахарлал Неру 1889 жылдың 14 қарашасында Аллахабад қаласында брахман отбасында дүниеге келген.
2. Әкесі Мотилал Неру — белгілі адвокат және Үнді ұлттық конгресінің жетекшілерінің бірі болған.
3. Неру Англияда жоғары білім алып, алдымен Итон колледжінде, кейін Кембридж университетінде оқыған.
4. Ұлыбританияда ол социалистік және либералдық идеялармен танысып, дүниетанымы қалыптаса бастады.
5. Үндістанға оралған соң заңгерлікпен айналысқанымен, көп ұзамай саяси қызметке толықтай бет бұрды.
6. Ол Махатма Гандидің серігіне айналып, бейбіт жолмен тәуелсіздікке жету қозғалысына белсенді қатысты.
7. Саяси әрекеті үшін 9 рет тұтқындалып, жалпы алғанда 9 жылдан астам уақытын түрмеде өткізген.
8. Қамауда отырған кезінде ол әйгілі «Үндістанды ашу» атты еңбегін жазып шыққан.
9. 1947 жылы Үндістан тәуелсіздікке қол жеткізген соң Неру елдің тұңғыш премьер-министрі және сыртқы істер министрі атанды.
10. Оның саяси философиясы — зайырлы гуманизм, демократия және жоспарлы экономикаға негізделді.
11. Ол қырғи-қабақ соғыс жағдайында бейтарап бағытты ұстанып, қақтығыстардан алшақ болуға тырысты.
12. Оның тұсында Үндістанда алғашқы бесжылдық жоспар жүзеге асырылып, ауыр өнеркәсіп қарқынды дамыды.
13. Неру ғылым мен технологияға ерекше мән беріп, атақты Үнді технологиялық институттарын (IIT) құрды.
14. Ауыл шаруашылығын жаңғырту үшін «Жасыл революция» бастамасын қолдады.
15. Ол Үндістанды заманауи, өз-өзіне жеткілікті және дамыған мемлекетке айналдыруды армандады.
16. Батыста білім алғанымен, Неру үнділік рухани болмысты сақтауды үнемі дәріптеді.
17. Қызы Индира Ганди кейінірек Үндістан тарихындағы алғашқы әйел премьер-министр болды.
18. Ел ішінде ол «Пандитджи» деген құрметті атпен танылды, бұл оның білімділігін білдіреді.
19. Неру шешендігімен танымал болған, оның сөздері халықты жігерлендіріп отырған.
20. Балалар тәрбиесіне ерекше көңіл бөліп, оларды ел болашағы деп санады.
21. Оның туған күні — 14 қараша Үндістанда ресми түрде Балалар күні ретінде аталып өтеді.
22. Ол әдебиетке, тарихқа және философияға құштар еді, бірнеше еуропалық тілді жетік меңгерген.
23. Әйелдер теңдігін жақтап, оларды білім мен саясатқа белсенді тартуға үндеген.
24. Оның бейбіт сыртқы саясатына қарамастан, 1962 жылы Қытаймен шекаралық соғыста Үндістан жеңіліс тапты.
25. Бұл оқиға Неруге үлкен моральдық соққы болды, бірақ ол қызметінен кетпей, елді басқаруын жалғастырды.
26. 1964 жылдың 27 мамырында Дели қаласында 74 жасында дүниеден өтті.
27. Оның күлі өз өтініші бойынша ұшақпен Ганг өзенінің үстінен шашылған.
28. Неру бейнесі зайырлы демократия мен интеллектуал көшбасшылықтың символына айналды.
29. Үндістанда көптеген көшелер, университеттер, саябақтар мен ауруханалар оның есімімен аталады.
30. Оның идеялары бүгінде де Үндістанның даму жолында маңызды орын алады.

Джавахарлал Неру — тек саясаткер ғана емес, бүкіл бір ұлттың келешегін қалыптастырған қайраткер. Ол отаршылдықтан босап шыққан елдің болашағына бағдар беріп, жаңа Үндістанның негізін қалады. Нерудің өмірі мен мұрасы — білім мен парасаттылықтың, өркениеттілік пен гуманизмнің үлгісі. Оның армандары мен идеялары әлі де саяси ойдың өзегінде, ал рухы ұлттың жадысында өмір сүріп келеді. Оны танып-білу — Үндістанды тереңірек түсінуге апарар жол.