Ғылым тарихында адамзаттың дүниетанымын түбегейлі өзгерткен тұлғалар аз емес. Солардың ішінде ерекше орын алған ғалым – Мария Кюри. Ол өмірін радиоактивтілікті зерттеуге арнап, ядролық физика мен медицинаның дамуына зор ықпал етті. Бұл әйел көптеген қиындықтарды жеңіп, табандылығы мен талантының шексіз екенін дәлелдеді. Оның есімі ғылымға адалдық пен жанқиярлықтың символына айналды. Мария Кюридің өмірі мен еңбегіне тереңірек үңілу үшін қызықты деректерге назар аударайық.
- Мария Кюри 1867 жылы Варшава қаласында дүниеге келген. Оның толық есімі – Мария Склодовская.
- Отбасы зиялы қауымға жатса да, тұрмыс жағдайы тар болған. Ата-анасы балаларын білімге баулып, ғылымға деген сүйіспеншілікті оятты.
- Әйелдерге университетке түсуге тыйым салынғандықтан, Мария жасырын ұйымдастырылған Летающий университет курстарында оқыды.
- 1891 жылы Парижге көшіп, Сорбоннаға түсті. Мұнда ол физика мен математиканы жоғары деңгейде меңгерді.
- Парижде Пьер Кюримен танысты. Бұл таныстық кейін некеге де, ғылыми ынтымақтастыққа да айналды.
- Ерлі-зайыптылар уран кендерін зерттеп, жаңа элементтерді ашты. Нәтижесінде полоний мен радий ғылымға белгілі болды.
- «Полоний» атауын Мария өз отаны – Польша құрметіне берді. Осы арқылы ол елін еркіндікке жетелеуді армандады.
- 1903 жылы Пьер Кюри және Анри Беккерельмен бірге Нобель сыйлығын алды. Бұл оның алғашқы үлкен ғылыми марапаты еді.
- Ол Нобель сыйлығын алған алғашқы әйел болды. Бұл оқиға ғылымдағы әйелдердің орнын нығайтты.
- 1911 жылы химия саласы бойынша екінші Нобель сыйлығын иеленді. Осылайша ол екі түрлі ғылым саласында марапатталған жалғыз ғалым болып қалды.
- Байлық пен атаққа ұмтылмаған. Радийге қатысты барлық деректерін ашық жариялап, адамзат игілігі үшін қолдануға мүмкіндік берді.
- Ол радиологиялық зертханаларды ұйымдастыруға күш салды. Бұл еңбегі медицинада радиоактивті элементтерді қолдануға жол ашты.
- Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде жылжымалы рентген станцияларын жасақтады. Бұл мыңдаған жаралылардың өмірін сақтап қалды.
- Өзі майданға барып, әйел медиктерді рентген аппаратурасына үйретті. Бұл оның гуманизм жолындағы ерлігі еді.
- Қыздары да ғылым жолын таңдады. Үлкені – Ирен Жолио-Кюри химия саласында Нобель сыйлығын алды.
- Ғалым жынысына және шығу тегіне байланысты кемсітушілікке тап болды. Бірақ ол өз орнын дәлелдеп, ғылыми қауымдастыққа мойындатты.
- Қиындықтарға қарамастан, ол табандылықпен жұмыс істеді. Радиоактивтілікпен қорғаныссыз еңбек ету оның денсаулығына ауыр зардап әкелді.
- Радиоактивті заттардың әсері салдарынан 1934 жылы апластикалық анемиядан көз жұмды.
- 1995 жылы Пьер екеуінің сүйегі Париждегі Пантеонға жерленді. Мария өз еңбегі үшін сонда жерленген алғашқы әйел болды.
- Оның құрметіне радиоактивтілікті өлшейтін «кюри» бірлігі аталды. Бұл – ғылымдағы үлесінің ресми мойындалуы.
Мария Кюри адамзат тарихын өзгерткен ұлы мұра қалдырды. Оның ғылымға адалдығы мен қайсарлығы үлкен жетістіктерге жеткізді. Бүгінде ол әлем ғалымдары үшін үлгі болып қала береді. Оның есімі тек оқулықтарда ғана емес, адамдардың өмірін құтқаратын заманауи технологияларда да өмір сүруде.
Добавить комментарий