Сәкен Сейфуллин туралы 31 қызықты мәліметтер

Қазақстан тарихында халықтың рухани жаңғыруына зор үлес қосқан тұлғалар аз емес. Солардың арасында Сәкен Сейфуллиннің орны айрықша. Ол – ақын, жазушы, ағартушы әрі мемлекет қайраткері, ұлттық әдебиеттің жаңа дәуірін бастаған қайраткер. Өмір жолы мен шығармашылығы халықтың сана-сезімін оятып, елдік рухты нығайтуға бағытталды. Қиындық пен қысымға толы тағдырына қарамастан, Сәкен өз идеалдары мен ұлт алдындағы борышына адал қалды. Төменде қазақ мәдениетінің мақтанышы саналатын тұлға туралы отыз бір қызықты дерек берілген.

1. Сәкен Сейфуллин 1894 жылы Ақмола облысында малшы отбасында дүниеге келген. Негізгі есімі – Садуақас, бірақ бала кезінен Сәкен деп аталып, бұл есім өмір бойы бірге жүрді.
2. Ата-анасы ұлдарының білім алуына ерекше көңіл бөліп, ерте жастан сауатын аштырған.
3. Алғашқы білімін орыс-қазақ мектебінде алып, сол жерде А. Пушкин мен М. Лермонтовтың шығармаларымен танысып, поэзияға құштарлығы артқан.
4. 1913 жылы Омбыдағы мұғалімдер семинариясын тәмамдап, алғашқы әдеби туындыларын жаза бастады.
5. Жастайынан қоғамдық өмірге араласып, халықты ағарту мен мәдени дамуға ерекше мән берді.
6. 1914 жылы оның «Өткен күндер» атты алғашқы өлеңдер жинағы жарық көріп, онда еркіндік пен әділет тақырыптары көтерілді.
7. Ресейдегі революциялық қозғалыстар басталған тұста ол қоғамды жаңартуды жақтаған белсенді жастардың бірі болды.
8. Қазан төңкерісінен кейін Сәкен халық билігін қолдап, тең құқық пен әділдік орнатуға сенді.
9. 1917 жылы ол қазақ мәдени қоғамдарын ұйымдастыруға қатысып, ұлттық тіл мен білімнің дамуын жақтады.
10. 1918 жылы Ақмолада «Тіршілік» газетінің негізін қалап, халықтың әлеуметтік мәселелерін қозғады.
11. Ол білім беру жүйесін жаңартуды қолдап, сауат ашу мен оқу-ағартудың қоғам болашағы үшін маңызын атап өтті.
12. Азамат соғысы жылдарында Сәкен халық өзін-өзі басқару идеясын насихаттап, тәуелсіз ел болуға сенім артты.
13. 1919 жылы ол ақгвардияшылар тарапынан тұтқындалып, азап көрді, бірақ аман қалып, елге қайта оралды.
14. Бостандыққа шыққаннан кейін ағарту саласында қызмет атқарып, оқу бағдарламаларын дайындаумен айналысты.
15. 1922 жылы Қазақ автономиялы республикасының Халық комиссарлары кеңесінің төрағасы болып сайланып, жоғары мемлекеттік қызмет атқарды.
16. Ол ұлттық әдебиетті дамыту ісін қолдап, жас қаламгерлердің шығармашылығына дем берді.
17. Сәкен Қазақстан жазушылар одағын құрушылардың бірі ретінде әдеби қауымдастықты ұйымдастыруға атсалысты.
18. Оның «Көкшетау» поэмасы қазақ поэзиясының інжу-маржаны саналып, туған жердің сұлулығы мен халық рухын бейнелейді.
19. Шығармаларында туған елге сүйіспеншілік, әділдік пен рухани еркіндік тақырыптары жиі көрініс тапты.
20. Ол қазақ әдебиетіне реализм мен азаматтық лирика элементтерін енгізген алғашқы қаламгерлердің бірі болды.
21. Сейфуллин поэзия халықты тәрбиелеп, шабыт беріп, біріктіруге қызмет етуі тиіс деп санады.
22. Оның еңбектері қазақ тілінің көркемдік қуатын арттырып, әдеби стильдің қалыптасуына ықпал етті.
23. 1920–1930 жылдары ол педагогикалық оқу орындарында дәріс оқып, жаңа буын ұстаздарын даярлады.
24. Сәкен тек ақын ғана емес, прозашы да болды – ол әңгімелер, пьесалар және очерктер жазып, қоғам мен адам тағдырын суреттеді.
25. «Тар жол, тайғақ кешу» романы халықтың ауыр кезеңін бейнелеп, қазақ әдебиетінің классикалық туындысына айналды.
26. Ол қазақ тілін сақтау мен дамыту ісіне ерекше көңіл бөліп, ұлттық мәдениеттің өзіндік болмысын қорғады.
27. Жеке өмірінде Сәкен қарапайым, мейірімді адам ретінде танылды, әрдайым шәкірттеріне және жолдастарына көмектесіп отырды.
28. Биік лауазымда жүрсе де, ол халықтан қол үзбей, ел аралап, халық ауыз әдебиетін жинаумен айналысты.
29. 1938 жылы Сейфуллин саяси қуғын-сүргіннің құрбаны болып, көптеген зиялылармен бірге атылды.
30. 1958 жылы әділет орнап, оның есімі толық ақталып, халқына қайта оралды.
31. Бүгінде оның атымен көшелер, мектептер мен университеттер аталады, ал шығармалары жас ұрпаққа туған елді сүю мен білімге ұмтылуды үйретеді.

Сәкен Сейфуллиннің өмірі – ұлтқа қызмет етудің, рухани беріктік пен азаматтық ардың үлгісі. Оның мұрасы халық жүрегінде мәңгі сақталып, жаңа буынға өнеге бола береді. Ақынның сөзі мен ісі әділдік пен еркіндікке деген сенімнің нышаны болып қала береді.