Жабайы табиғат әлемі таңғаларлық тіршілік иелеріне толы. Солардың бірі – кішкентай әрі шымыр сурикаттар. Бұл жануарлар Африканың шөлейтті аймақтарында өмір сүрсе де, күрделі әлеуметтік құрылымдары мен бейімделу қабілеті арқылы биологтар мен табиғат жанашырларының ерекше назарына ілінген. Олар туралы көптеген деректі фильмдер түсіріліп, ғылыми мақалалар жазылған. Сурикаттар – тек сүйкімді бейнесімен ғана емес, өмір сүру тәсілімен де қызықты жаратылыс. Төменде осы жануарлар туралы 20 танымдық әрі қызықты мәліметтер берілген.
- Сурикаттар мангусттар тұқымдасына жатады және негізінен Африканың оңтүстігінде, әсіресе Калахари мен Намиб шөлдерінде тіршілік етеді.
- Олардың денесі ұзын әрі икемді, ұзындығы шамамен 30 сантиметрге жетеді, ал құйрығы денесінің жартысындай болады.
- Арқа омыртқасының ерекше құрылысының арқасында олар артқы аяқтарымен тік тұрып, айналаны шолуға қабілетті.
- Сурикаттардың көру қабілеті өте жақсы дамыған және олар алыстан келе жатқан жыртқыштарды ерте байқай алады.
- Бұл жануарлар топпен өмір сүреді, әр колонияда 40-қа дейін дарақ болуы мүмкін.
- Әр топта қатаң иерархия орнаған, көбінесе тек үстемдік ететін жұп қана ұрпақ өрбітеді.
- Қалған мүшелер ұрпаққа қамқор болып, оларды үйретіп, қорғап отырады.
- Әр топта бір «қарауылшы» болады, ол биік жерде тұрып, қауіптің алдын көреді.
- Қауіп сезілсе, қарауылшы ерекше дыбыс шығарып, қалған сурикаттарға белгі береді.
- Бұл жануарлардың өзара қарым-қатынас тілі күрделі, әрқайсысының өзіне тән «үні» бар.
- Олар кең, көп шығатын және желдетілетін туннель тәрізді індер қазып, сонда тұрады.
- Көп жағдайда сурикаттар басқа жануарлар тастап кеткен індерді бейімдеп, өздері пайдаланады.
- Негізгі азығы — жәндіктер, құрттар, шаяндар, кесірткелер және құс жұмыртқалары.
- Кейбір улы жәндіктер мен жыландардың уына қарсы табиғи төзімділігі бар.
- Шөлейт жерлерде тіршілік етсе де, олар су ішуді қажет етпейді, ылғалды азықтан алады.
- Таңертеңгі және кешкі салқын уақытта белсенді, ал күн ысыған кезде көлеңкеде тығылады.
- Әр сурикаттың сүйікті бақылау орны болады, ол сол жерге қайта-қайта оралып отырады.
- Олар бір-біріне көмектесуге бейім, тіпті жыртқышқа қарсы бірігіп әрекет етеді.
- Аталық сурикаттар кейде өз тобын тастап, басқа топқа қосылып, генетикалық әртүрлілікке үлес қосады.
- Табиғи жағдайда орташа өмір сүру ұзақтығы – 6–8 жыл, ал торда жақсы күтіммен 12–14 жылға дейін өмір сүреді.
Сурикаттар — сырттай кішкентай әрі сүйкімді көрінгенімен, табиғатта өз орнын таба білген, жоғары ұйымдасқан тіршілік иелері. Олардың күрделі әлеуметтік байланыстары, өзара көмегі мен бейімделу қабілеті табиғатты зерттеушілер үшін маңызды үлгі бола алады. Бұл жануарлар адамзатқа бірлік пен серіктестіктің маңызын еске салады. Табиғатты терең түсінгісі келетін әр адам сурикаттардан көп нәрсе үйрене алады. Сол себепті олар бүгінгі күнге дейін таңғалдырып, қызықтыра береді.
Добавить комментарий