Теңіз арыстандары туралы 31 қызықты мәліметтер

Теңіз арыстандары — Тынық мұхит жағалауын мекендейтін, ерекше мінез-құлқы мен жоғары бейімделу қабілетімен танымал теңіз жануарлары. Олар сыртқы бейнесі мен ақыл-парасатының арқасында көпшілік назарын аударып, ғылыми зерттеулер мен экологиялық бағдарламалардың маңызды нысанына айналды. Бұл жануарлар құрлықта да, суда да еркін қозғала алады және өте күрделі әлеуметтік құрылым құрып өмір сүреді. Олардың дауысы, мінезі мен тәртібі таңғалдырады, ал өмір салты көптеген құпияларға толы. Төменде теңіз арыстандары туралы танымдық әрі ерекше 31 қызықты мәліметтер берілген.

1. Теңіз арыстандары — құлақты тюленьдерге жатады, яғни олардың сыртқы құлақ қалқандары бар және артқы жүзу қанаттарын астына бүге алады.
2. «Арыстан» атауы олардың айқайлап, гүрілдеген дыбысынан шыққан — әсіресе аталықтары шағылысу кезеңінде ерекше дауыс шығарады.
3. Аталықтары аналықтардан едәуір ірі — салмағы 1000 келіге дейін, ал ұзындығы 2,5 метрден асады.
4. Аналықтары жеңілдеу әрі ықшам — орта есеппен 250–300 келі салмақпен 2 метрге дейін жетеді.
5. Олар құрлықта еркін қозғалады — бұл оларды нағыз тюленьдерден ерекшелейтін басты қасиеттердің бірі.
6. Жүзгенде алдыңғы жүзу қанаттарын белсенді пайдаланып, суда қарқынды әрі икемді қозғала алады.
7. Теңіз арыстандары 10 минутқа дейін тынысын ұстап, 200 метр тереңдікке дейін сүңги алады.
8. Табиғи ортада олар 15–25 жыл өмір сүреді, ал тұмсада 30 жасқа дейін жетуі мүмкін.
9. Негізінен колониямен өмір сүреді — кейбір колонияларда жүздеген даралар кездеседі.
10. Шағылысу кезеңі жаз мезгілінде өтеді — бұл кезде аталықтар бірнеше аналықтан тұратын гаремін қорғайды.
11. Буаздық мерзімі шамамен 11 ай — аналық бір ғана күшік туады.
12. Күшіктер анасымен бір жылға жуық бірге болады, сүт еміп, балық аулауды үйренеді.
13. Негізгі азығы — балықтар, кальмарлар, анчоус пен скумбрия, кейде шаяндармен де қоректенеді.
14. Тамақ іздеп жүздеген шақырымға дейін бара алады.
15. Әлеуметтік мінез-құлқы дамыған — дыбыс, қимыл және дене жанасуы арқылы өзара қарым-қатынас жасайды.
16. Гарем үшін күрес кезінде аталықтар арасында айқас жиі болады — кейбірі ауыр жарақат алуы мүмкін.
17. Суда болғанда ырылдаған, шиқылдаған дыбыстар шығарып, бір-бірімен байланыс орнатады.
18. Салмағына қарамастан, олар судан жоғарыға 2 метрге дейін секіре алады.
19. Көру қабілеті суда да, құрлықта да жақсы дамыған — бұл оларға қауіптен сақтануға және қорек табуға көмектеседі.
20. Негізгі жаулары — касаткалар мен үлкен ақ акулалар.
21. Терісі қалың әрі тығыз түкті — бұл суық суда дене температурасын сақтау үшін қажет.
22. Олар ұйқы кезінде судың бетінде қалқып жатып, мұрынмен дем алып тынығады.
23. Әр дараның мінезі ерекше — кейбірі батыл, кейбірі ұяң, кейбірі көшбасшылық қасиетке ие.
24. Зияткерлік қабілеттері жоғары — тапсырмаларды орындай алады, командаларды жаттап, еске сақтайды.
25. Көптеген порттар мен жағажайларда теңіз арыстандары понтондар мен қайықтарда демалып жатады.
26. Галапагос аралдарында олар ұлттық саябақтың рәмізіне айналып, адамдармен тығыз байланыста өмір сүреді.
27. Калифорнияда кейбірі әскери және ғылыми зерттеу жобаларында қолданылады — әсіресе су асты объектілерін іздеуде.
28. Суықты жақсы көтереді, бірақ көбіне қоңыржай климатты аймақтарда мекендейді.
29. Жағалауда демалғанда бір-біріне тығыз орналасып жатады — бұл жылуды сақтау мен қорғаныс үшін тиімді.
30. Қауіп төнген жағдайда колония түгелдей бір сәтте суға секіріп кетеді — бұл инстинктивті қорғаныс тәсілі.
31. Ғалымдар олардың мінез-құлқы мен зияткерлігін белсенді зерттеуде — бұл жануарлар табиғи бейімделу, жад және әлеуметтік байланыс жайлы маңызды ақпарат береді.

Теңіз арыстандары — күрделі құрылымды, әлеуметтік әрі зияткер жануарлар. Олар тек экожүйеде ғана емес, ғылым мен білім саласында да маңызды орын алады. Олардың өмір сүру салты мен бейімделу тәсілдерін түсіну арқылы адамзат табиғатпен үйлесімді өмір сүруге бір қадам жақындай түседі. Бұл жануарлар жай ғана қызықты емес, қорғалуы мен зерттелуі қажет теңіз әлемінің маңызды мүшелері. Теңіз арыстандарына деген құрмет — жалпы табиғатқа деген жауапкершілік мәдениетінің бір бөлігі.