Әзербайжан Шығыс пен Батыстың түйіскен тұсында орналасқан, сондықтан оның дамуына әр дәуірде әртүрлі өркениеттер ықпал етті. Бұл ел өз болмысын сақтай отырып, сан алуан мәдени элементтерді бойына сіңірді. Мұнда көне дәстүрлер мен заманауи үрдістер қатар өмір сүреді. Аймақ тарихы халықтың тұрмыс-тіршілігі мен дүниетанымына әсер еткен оқиғаларға бай. Табиғи контрастылар мен сәулет ескерткіштері мемлекеттің келбетін айқындайды. Төмендегі деректер осы елдің өзіндік сипатын тереңірек түсінуге көмектеседі.
- Әзербайжан Еуропа мен Азияның шекарасында орналасқан. Мұндай географиялық жағдай оны маңызды сауда жолдарының торабына айналдырды. Әртүрлі мәдени ықпалдар бүгінге дейін сезіледі.
- Ел атауы көбіне от ұғымымен байланыстырылып түсіндіріледі. Кей деректерде ол «оттар елі» деген мағына береді. Бұл түсінік табиғи құбылыстар мен көне сенімдерге негізделген.
- Әзербайжан аумағында лайлы жанартаулар көп шоғырланған. Олардың саны басқа мемлекеттермен салыстырғанда басым. Кейбірі отсыз және лавасыз атқылайды.
- Баку аймақтағы ең желді қалалардың бірі саналады. Тұрақты ауа ағындары көшелердің орналасуына әсер еткен. Астананың атауын да осы ерекшелікпен байланыстырады.
- Ел аумағында он бір климаттық белдеудің тоғызы кездеседі. Мұндай әртүрлілік шағын жер үшін сирек құбылыс. Соның нәтижесінде өсімдіктер мен жануарлар әлемі бай.
- Әзербайжан мұнай өндірудің алғашқы орталықтарының бірі болды. Өнеркәсіптік игеру XIX ғасырда басталған. Бұл ресурс экономика дамуына зор ықпал етті.
- Бакуде ортағасырлық Ескі қала сақталған. Қорған қабырғалары әлемдік мұра тізіміне енгізілген. Тар көшелер өткен дәуірдің рухын жеткізеді.
- Қыз мұнарасы әлі күнге дейін құпияға толы ескерткіш болып қала береді. Ғалымдар оның бастапқы қызметі жөнінде ортақ пікірге келген жоқ. Құрылыс астананың рәмізіне айналған.
- Әзербайжан асханасы дәмдеуіштер мен көк шөптерді кең қолданумен ерекшеленеді. Тағамдар қанық дәмімен танымал. Күріш дәстүрлі мәзірде маңызды орын алады.
- Палау көптеген нұсқада дайындалады. Әр өңір өзіне тән әдісті қолданады. Дайындау тәсілдері ұрпақтан ұрпаққа беріледі.
- Елде шай ішу дәстүрі кең таралған. Сусын алмұрт пішінді стақандарда ұсынылады. Ол іскерлік кездесулер мен отбасылық әңгімелерге серік болады.
- Муғам музыкалық дәстүрі әлемдік мәдени мұра ретінде танылған. Бұл өнер импровизацияға негізделген. Орындау жоғары шеберлікті талап етеді.
- Әзербайжан кілем тоқуымен әйгілі. Өрнектер белгілі бір мағынаны білдіреді. Әр бұйым қайталанбас туынды саналады.
- Ежелгі кезеңде от қасиетті күш ретінде қабылданған. Зороастризм ғибадатханалары бүгінге дейін сақталған. Олар зерттеушілер мен саяхатшыларды қызықтырады.
- Янардаг тауы мәңгі жанып тұрған алауымен белгілі. Газ жер бетіне шығып, үздіксіз жанады. Бұл құбылыс табиғи көрікті жерге айналған.
- Әзербайжан қоғамында қонақжайлық жоғары бағаланады. Қонақ берекенің белгісі деп саналады. Бұл дәстүр терең тамыр жайған.
- Елде түрлі этностар мекендейді. Әр қауым өз тілі мен салтын сақтайды. Осындай алуандық мәдени байлықты арттырады.
- Әзербайжан тілі түркі тілдер тобына жатады. Оның тарихы терең әрі дамуы үздіксіз. Жазу жүйесі бірнеше рет өзгерген.
- Әзербайжанда әйелдер сайлау құқығын Шығыстың көптеген елдерінен бұрын алған. Бұл XX ғасырдың басында жүзеге асты. Аталған дерек реформаларға ұмтылысты көрсетеді.
- Ұлттық мерекелер халық билерімен қатар өтеді. Қимылдар мінез бен тарихты бейнелейді. Әуен бүкіл көрініске ырғақ береді.
- Елде шарап жасау дәстүрі дамыған. Климат жүзім өсіруге қолайлы. Бұл сала көне заманнан бері белгілі.
- Каспий теңізі мемлекеттің өмірінде маңызды орын алады. Ол ауа райына және шаруашылыққа әсер етеді. Балық аулау ежелден қалыптасқан кәсіп.
- Бекіре тұқымдас балықтар ұзақ уақыт бойы қара уылдырықтың көзі болды. Бұл өнім әлемде жоғары бағаланған. Қазіргі таңда өндіру қатаң бақылауда.
- Археологиялық олжалар жердің ерте қоныстанғанын дәлелдейді. Гобустандағы жартас суреттерінің жасы мыңдаған жылға жетеді. Онда аңшылық пен тұрмыс көріністері бейнеленген.
- Әзербайжанда керуен-сарайлар сақталған. Олар саудагерлерге аялдама қызметін атқарған. Мұндай нысандар Ұлы Жібек жолын еске салады.
- Дәстүрлі киімдер өңірлік ерекшеліктерді көрсетеді. Өрнек пен түстің өзіндік мәні болған. Қазір олар мерекелік шараларда қолданылады.
- Қазіргі Баку көне тарих пен болашаққа ұмтылысты ұштастырады. Биік ғимараттар тарихи нысандармен қатар тұр. Сәулет қаланың айрықша белгісіне айналған.
- Елде спорт саласы белсенді дамып келеді. Халықаралық жарыстар өткізіледі. Бұл беделді нығайтады.
- Әзербайжан табиғатты қорғауға көңіл бөледі. Қорықтар мен ұлттық парктер ашылуда. Олар сирек түрлерді сақтауға бағытталған.
- Әдеби мұра поэзия мен эпостардан тұрады. Шығармалар дүниетаным мен тұрмысты сипаттайды. Көптеген мәтіндер әлі де зерттелуде.
- Мыстан жасалған қолөнер кең таралған. Бұйымдар өрнекпен безендіріледі. Олар тұрмыста және сәндік мақсатта қолданылады.
- Ұлттық тәттілерде жаңғақ пен бал жиі пайдаланылады. Десерттер мерекелерге арналып әзірленеді. Рецептер отбасылық құндылыққа жатады.
- Әзербайжан шығыс операсының дамуына үлес қосты. Қойылымдар дәстүр мен жаңашылдықты үйлестірді. Бұл бағыт кеңінен мойындалды.
- Мақал-мәтелдер күнделікті тілде жиі қолданылады. Олар өмірлік тәжірибені жеткізеді. Сөз мәнері көркем бола түседі.
- Әзербайжан дәстүрлерді сақтай отырып дамуын жалғастыруда. Қазіргі заман өткенді ығыстырмайды. Осындай тепе-теңдік елдің бірегей бейнесін қалыптастырады.
Әзербайжан көне мұра мен бүгінгі жаңалықты үйлестірген ел ретінде ерекшеленеді. Оның мәдениеті әртүрлі халықтар мен кезеңдердің ықпалымен қалыптасты. Табиғи және тарихи қырлары мемлекетті дара етеді. Осы деректер елді үстірт көзқарастан тыс тануға мүмкіндік береді. Көпқабатты болмыс пен алуандық Әзербайжанның айрықша құндылығын айқындайды.
Добавить комментарий