Көптеген тарихи кезеңдерде адамзат тағдырына әсер еткен тұлғалар болған, алайда Нельсон Манделаның орны бөлек. Оның өмір жолы төзімділіктің, сабырлы мінездің және жауапкершіліктің айқын үлгісіне айналды. Түрлі зерттеушілер Манделаның татуласуға деген ерекше қабілетін атап өтеді, өйткені ол қарама-қайшы көзқарастарды бір ортаға тоғыстыра білді. Оның өмірін зерделеу қоғамдық дамудың қырларын тереңірек түсінуге көмектеседі. Уақыт өте келе бұл тұлғаның тағдыры саяси қызметтің мәнін, жеке ерік пен қайсарлықтың маңызын айқын көрсетеді. Сол себепті Мандела өмірінен алынған қызықты мәліметтерге назар аудару орынды.
- Мандела Транскей өңірінде дүниеге келді, онда коса халқының дәстүрлері оның дүниетанымына үлкен ықпал етті. Балалық шағында әділдік пен батылдық жайлы әңгімелерді көп естіді. Осы әсерлер кейін оның қоғамдық жауапкершілік туралы түсінігін қалыптастырды.
- Бала күнінде оған Ролихлахла деген ат берілді, бұл сөз «бастама көтеруші» мағынасын білдіреді. Кейін мектеп мұғалімдері оған Нельсон деген жаңа есім тағайындады. Әртүрлі мәдени элементтердің ұштасуы оның болашақ бейнесін ерекше көрсетті.
- Ол құқықтану мамандығын таңдады, өйткені әділетсіздікке тап болған адамдарды қорғау мүмкіндігін көрді. Бұл оқу кезеңі оңай болмады, бірақ заң білімінің арқасында ол билік құрылымдарының қалай жұмыс істейтінін түсінді. Осы дайындық оған көптеген азаматтарға нақты көмек көрсетуге жол ашты.
- Мандела Оңтүстік Африкадағы қара нәсілді заңгерлер ашқан алғашқы заң кеңсесінің негізін қалаушылардың бірі болды. Бұл бастама қоғамда үлкен құрметке ие болды. Кеңсе арқылы көпшілікке беймәлім мәселелер талқылана бастады және құқықтық сана күшейді.
- Оның саяси жолы Африка ұлттық конгресіне қосылудан басталды. Ұйым теңдікті бейбіт тәсілдер арқылы орнатуды көздегенімен, кейін Мандела шектеулі қарулы қарсылықты қолдауға мәжбүр болды. Бұл шешім пікірталас тудырды, бірақ сол кезеңдегі жағдай оны түсінуді қажет етті.
- Ұзақ қудалаудан кейін Мандела тұтқындалды. Сот процесі әлем назарына ілікті, өйткені оған өмір бойы бас бостандығынан айыру қаупі төнді. Қиындыққа қарамастан, ол сабырын жоғалтпай, шешімділігін сақтады.
- Ол түрмеде 27 жыл өткізді және бұл кезең апартеидке қарсы күрестің белгісіне айналды. Қамауда жүрген уақытта да ол білімін жалғастырып, серіктестерімен байланысын үзген жоқ. Осылайша Мандела қоғамнан алыстамай, беделін сақтай білді.
- Түрмеде ол тас қопару жұмыстарын атқарды, бұл оның денсаулығына ауыр әсер етті. Қиын жағдайда өмір сүрсе де, ол рухани күшін жоғалтпады. Оның мінезі басқа тұтқындарға жігер берді.
- Мандела өзін-өзі дамытуды жалғастырып, көптеген еңбектерді оқыды. Тұрақты интеллектуалдық ізденіс оған ой дәлдігін сақтауға көмектесті. Бұл әдет болашақтағы саяси міндеттерге дайындады.
- Түрме әкімшілігі бастапқыда оны оқшаулауға тырысты, бірақ уақыт өте келе шектеулер әлсіреді. Спокойлы мінезі мен құрметті қарым-қатынасы бұл өзгерістерге ықпал етті. Осы сенім кішкене де болса байланыс арналарының пайда болуына мүмкіндік берді.
- Оны әйелі Винни анда-санда ғана көре алды. Қысқа кездесулер оның рухын көтерді. Уақыт өте келе олардың қарым-қатынасы күрделене түсті, бұл елдегі жалпы ахуалмен байланысты еді.
- Манделаны босату жөніндегі жаһандық қозғалыс XX ғасырдағы ең ауқымды құқықтық бастамалардың біріне айналды. Оны қолдаған ұйымдар саны өте көп болды. Бұл қысым саяси жағдайдың өзгеруіне әсер етті.
- 1990 жылғы босату сәті Оңтүстік Африка тарихындағы шешуші кезең болды. Халық оны қуанышпен қарсы алды. Бұл оқиға жаңа саяси бағыттың басталғанын көрсетті.
- Ол апартеидті тоқтату жөніндегі келіссөздерге белсенді қатысты. Әр тараптың пікірін тыңдай білу қабілеті оған қиын жағдайларды реттеуге мүмкіндік берді. Осы тәсіл қоғамдық сенімнің артуына жағдай жасады.
- 1994 жылы Мандела елдің алғашқы қара нәсілді президенті атанды. Бұл таңдау елдің демократиялық дамуына жол ашты. Сол кезеңдегі билік қоғамдағы түрлі топтардың татуласуына ерекше мән берді.
- Жаңа басқару жүргізген маңызды бастамалардың бірі – Шындық пен татуласу комиссиясы болды. Комиссия өткен кезеңдегі ауыр оқиғаларды ашық талқылауға мүмкіндік берді. Бұл шешім кек алудың алдын алып, қоғамды тыныштандырды.
- Мандела билікті шексіз пайдаланудан саналы түрде бас тартты. Ол демократиялық институттардың қалыптасуын алдыңғы орынға қойды. Бұл қадам мемлекетке берік негіз қалады.
- Президенттіктен кеткеннен кейін ол қайырымдылық жобалармен айналысты. Білім беру мен медицина саласындағы бастамаларды қолдап, қиындық көрген адамдарға көмектесті. Осы жұмысы арқылы Мандела жаһандық деңгейдегі ықпалды тұлға болып қалды.
- Ол көптеген халықаралық марапатқа ие болды, олардың ішінде Нобель сыйлығы да бар. Бұл марапаттар адамның қоғамды өзгертуге бағытталған еңбегін жоғары бағалады. Оның бейнесі татулыққа ұмтылған халықтар үшін үлгі болып қала берді.
Нельсон Манделаның өмір жолы табандылықтың, сабырлылықтың және әділетке деген сенімнің айқын көрінісі болып саналады. Оның таңдаулары саяси құрылымдардың өзгеруіне, қоғамдағы ұстанымдардың жаңаруына ықпал етті. Қиын кезеңнен кейін де татуласу мүмкін екенін ол өз мысалымен дәлелдеді. Бұл тұлғаның мұрасы қазіргі қоғамға өзара құрмет пен жауапкершіліктің маңызын түсінуге көмектеседі.
Добавить комментарий