Антарктида табиғатының таңғажайып өкілдерінің бірі — Уэдделл түлені. Бұл ерекше теңіз жануары мұз бен суыққа толық бейімделген, сондықтан оны зерттеушілер де, табиғатқа қызығушылық танытатын адамдар да үлкен қызығушылықпен бақылайды. Олар тереңге сүңгиді, мұз астында ұзақ уақыт тыныс алмай жүзе алады және күрделі әлеуметтік дағдыларға ие. Мұзды әлемнің нағыз шебері саналатын бұл түлендер тіршілік ету қабілетімен, мінез-құлқымен және биологиялық ерекшеліктерімен ерекше назар аударады. Төменде Уэдделл түлені жайлы 23 қызықты мәліметтер ұсынылған.

Уэдделл түлені тек Антарктида маңындағы суық теңіздерде өмір сүреді. Ол ең оңтүстік ендікте тіршілік ететін теңіз сүтқоректілерінің бірі саналады.
Оның атауы ХІХ ғасырда антарктикалық мұхитты зерттеген теңізші Джеймс Уэдделлдің құрметіне қойылған. Алайда Уэдделл бұл жануарды өзі көрмеген.
Бұл түлендер өмір бойы мұз жамылғысының астында тіршілік ете алады. Олар маусымдық көші-қонды қажет етпейді.
Ересек түленнің ұзындығы 2,5–3,5 метрге жетеді. Салмағы 400–600 килограмм аралығында болады.
Тері астындағы май қабаты оларға суықта жылу ұстап тұруға көмектеседі. Сонымен қатар ол энергия қоры қызметін атқарады.
Олар 600 метрге дейін тереңдікке сүңгиді. Бұл — су сүтқоректілері арасындағы ең жоғары көрсеткіштердің бірі.
Мұз астында 80 минутқа дейін тыныс алмай жүзе алады. Бұл қабілет жүрек соғысының баяулауына және зат алмасудың төмендеуіне байланысты.
Түлендер өздері мұзда тыныс алуға арналған тесіктерді тістерімен теседі. Осы мақсатта олардың тістері өте мықты, бірақ уақыт өте тозады.
Түлендердің көру және есту қабілеті өте жақсы дамыған. Бұл қасиеттер оларға толық қараңғылықта бағыт табуға мүмкіндік береді.
Негізгі азығы — балық, кальмар және криль. Олар жемтігін сезімталдық пен эхолокация арқылы табады.
Су астында олар дыбыс арқылы қарым-қатынас жасайды. Олардың «әндерін» бірнеше шақырымнан естуге болады.
Уэдделл түленінің сыртқы құлақ қалқаны жоқ. Бұл дене пішінін ағыста тиімді етеді.
Ұрпақ өрбіту жылына бір рет болады. Аналық түлен бір ғана төліне күтім жасайды.
Жаңа туған күшіктер жүнмен қапталған және 7 апта бойы емізіледі. Осы уақыт ішінде олар салмағын үш есе арттырады.
Аталықтар аналықтар шоғырланған аймақтарды қорғайды. Олар басқа еркектерге агрессия танытып, уақытша гаремдер құрады.
Бұл жануарлар адамнан қорықпайды. Көп жағдайда олар зерттеушілерге өз еркімен жақындайды.
Табиғи ортада олардың өмір сүру ұзақтығы 30 жылға дейін жетеді. Кейбір жағдайларда 35 жылдан асып тіршілік еткені тіркелген.
Терісі сұрғылт және дақты. Бұл түстер мұз арасындағы көлеңкеде жақсы жасырынуға мүмкіндік береді.
Олар жылына бір рет түлейді. Түлеген кезде көбінесе мұз бетіне шығып, қозғалысты азайтады.
Ғалымдар оларды GPS құрылғыларымен және суасты камераларымен бақылайды. Осы технологиялар аңшылық бағытын және сүңгу тереңдігін зерттеуге мүмкіндік береді.
Халықаралық Қызыл кітапта бұл түр қауіп төнбейтін ретінде тіркелген. Антарктиданың оқшаулығы популяцияны қорғауға көмектеседі.
Уэдделл түлені — Оңтүстік мұхит экожүйесінің маңызды бөлігі. Ол теңіздегі басқа жануарлардың санын реттеп отырады.
Бұл жануарлар туралы көптеген деректі фильмдер түсірілген. Олардың мұз астындағы қозғалысы сұлулығымен таңдай қақтырады.

Уэдделл түлені — табиғаттың төзімділігі мен бейімделуінің нағыз үлгісі. Оның тіршілік ету тәсілі адамзат үшін суық климаттағы өмірді түсінудің кілтіне айналған. Ғалымдар бұл жануар арқылы экожүйенің балансы мен климаттың өзгерісіне бейімделу механизмдерін зерттейді. Мұндай жануарларды танып-білу табиғатты қорғау қажеттілігін тереңірек сезінуге көмектеседі. Уэдделл түленін бақылау — нағыз жабайы әлеммен жүздесу.

🤔Бұл пост қаншалықты пайдалы болды?👇

Бағалау үшін жұлдызшаны басыңыз!