Термодинамика – тек пеш жағу мен су қайнату емес, энергия мен жылудың қасиеттерін зерттейтін аса маңызды ғылым саласы. Бұл ғылым табиғаттағы, техникадағы және тіпті тірі ағзадағы көптеген үдерістердің мәнін түсінуге мүмкіндік береді. Энергияның өзгеруін, таралуын және қолданылуын зерттейтін термодинамикасыз заманауи физика мен инженерияны елестету мүмкін емес. Ол ғарыштық құбылыстардан бастап қарапайым тұрмыстық техникаға дейін кең ауқымды қамтиды. Осы мақалада термодинамика әлемін тереңірек түсінуге көмектесетін 34 қызықты мәліметтермен таныс боласыз.
- Термодинамиканың басты мақсаты – жылу мен энергияның бір түрден екінші түрге қалай ауысатынын зерттеу
- Бірінші заң – энергияның сақталу заңының жылулық нұсқасы ретінде сипатталады
- Екінші заң үдерістердің бағытын анықтап, энтропия ұғымын енгізеді
- Үшінші заң бойынша абсолют нөлге жету теориялық тұрғыда мүмкін емес
- Бұл ғылым тек газдармен емес, сұйықтықтармен, қатты денелермен және плазмамен де жұмыс істейді
- Кез келген қозғалтқыш термодинамикалық заңдарға бағына отырып жұмыс істейді
- Ешбір жылу қозғалтқышының ПӘК-і 100 пайызға жетпейді – бұл екінші заңның салдары
- Энтропия – жүйедегі ретсіздіктің өлшемі және тұйық жүйеде ешқашан кемімейді
- Термодинамика бір бөлшекті емес, молекулалардың көп санын сипаттайтын жүйелерді зерттейді
- Ол статистикалық физикамен тығыз байланысты, мұнда ықтималдық нақтылықтың орнын басады
- Идеал газ күйі теңдеуі – тарихтағы алғашқы термодинамикалық теңдеулердің бірі
- «Термодинамика» сөзі грек тілінен шыққан: «therme» – жылу, «dynamis» – күш
- Алғашқы бу қозғалтқыштары пайда болғанда, термодинамиканың негізі қаланды
- Лорд Кельвин мен Рудольф Клаузиус бұл ғылымның негізгі заңдарын нақтылады
- Термодинамикалық үдерістер қайтымды және қайтымсыз болып бөлінеді – қайтымды үдерістер тек теориялық
- Сади Карно идеалды жылу қозғалтқышының тұжырымдамасын жасап, ғылым негізін қалады
- Бүгінгі энергетика термодинамикалық есептеулерсіз жұмыс істей алмайды
- Энтальпия – жүйенің жалпы жылу энергиясын сипаттайтын термодинамикалық функция
- Химияда бұл ғылым реакция бағытын, тепе-теңдік пен тұрақтылықты болжауға мүмкіндік береді
- Абсолют температура кельвинмен өлшенеді және энергия нөлінен басталады
- Биологияда термодинамика жасушалардың қоректік заттардан энергия алуын түсіндіреді
- «Мәңгілік қозғалтқыш» жасау мүмкін емес – бұл бірінші және екінші заңдарға қарсы
- Күн панельдері фотондарды энергияға айналдыруда термодинамикалық принциптерге сүйенеді
- Төрт негізгі үдеріс бар: изотермиялық, адиабаталық, изобаралық және изохоралық
- Изотермиялық – тұрақты температурада, адиабаталық – жылу алмасусыз өтеді
- Изобаралық үдерісте қысым, ал изохоралықта көлем өзгермейді
- Энергетикалық дағдарыс – жылуды толық түрлендірудің мүмкін еместігімен тығыз байланысты
- Қара құрдымдардың термодинамикасы – энтропия мен оқиға көкжиегі арасындағы байланыс негізінде дамыған жаңа сала
- Космологияда бұл ғылым ерте ғалам эволюциясын сипаттауға көмектеседі
- Тоңазытқыштар мен кондиционерлер кері термодинамикалық үдерістерге негізделген
- Адам тынысы – энергия алмасатын нақты термодинамикалық үдеріс
- Экономикада да термодинамикалық тиімділік ұғымы қолданылады
- Құрылыс пен жылу жүйелерінің жылу балансын есептеу термодинамикалық формулалармен жүзеге асады
- Термодинамика – энергия алмасуын зерттейтін, физика, химия, биология және техника салаларын біріктіретін әмбебап ғылым
Термодинамика – формулалар мен теориялық модельдер ғана емес, табиғаттағы кез келген энергия алмасу үдерісінің негізі. Бұл ғылым бізге энергия қайдан келеді, қалай жұмсалады және неге бәрі осылай жұмыс істейді деген сұрақтарға жауап береді. Оның заңдарын білу арқылы біз ресурстарды үнемді пайдаланып, тұрақты әрі тиімді технологиялар жасай аламыз. Жылу мен энергия – тек физика ғана емес, күнделікті өмірдің маңызды бөлігі. Сондықтан термодинамиканы түсіну – саналы даму жолындағы маңызды қадам.
Добавить комментарий