Әрбір қала өзінің іргетасы, тұрғындары және даму тарихымен байланысты құпияларын сақтайды. Қазақстандағы елді мекендердің көбі кеңестік дәуірде құрылған және олардың әрқайсысының ерекше мақсаты болған. Осындай қалалардың бірі – Степногорск. Ол ұзақ жылдар бойы жабық мәртебеге ие болып, көпшілікке беймәлім қала саналды. Оның өткені өнеркәсіппен және стратегиялық нысандармен байланысты болса, бүгіні елдің жалпы өзгерістерін бейнелейді. Қаланың ерекшелігін түсіну үшін оның жайлы қызықты деректерді қарастырайық.
- Степногорск Қазақстанның Ақмола облысында орналасқан. Ол ел астанасы Астанадан шамамен 200 шақырым қашықтықта тұр.
- Қала 1964 жылы негізі қаланған. Алғашында ол тау-кен өнеркәсібінің орталығы ретінде салынды.
- Ұзақ уақыт бойы Степногорск жабық қала мәртебесінде болды. Арнайы рұқсатсыз оған кіруге мүмкіндік берілмеді.
- Құпиялылықтың басты себебі – уран өнеркәсібіне қатысты кәсіпорындардың болуы еді. Олар КСРО үшін стратегиялық маңызға ие болды.
- Кеңес заманында мұнда елде өндірілген уранның 10 пайызына жуығы алынды. Бұл ресурс ядролық энергетика мен қорғаныс саласына аса қажет болды.
- Ураннан бөлек, өңірде алтын кен орындары да игерілді. Осы себепті қала маңызды өнеркәсіптік торапқа айналды.
- Степногорск инженерлік және ғылыми кадрлардың жоғары дайындығымен танылды. Мұндағы мамандар сирек кездесетін білімге ие болды.
- Қалада биотехнологияға маманданған ғылыми-зерттеу институты жұмыс істеді. Ол микробиология және өндірістік жобаларға қатысты зерттеулер жүргізді.
- Степногорсктың жабық мәртебесі 1990-жылдардың басына дейін сақталды. КСРО тарағаннан кейін қала ашық болды.
- Қазіргі таңда қала халқы шамамен 40 мың адамды құрайды. 1990-жылдардағы дағдарыстан кейін тұрғындар саны азайды.
- Қаланың сәулеті кеңестік кезеңге тән. Мұнда панельді үйлер мен модернизм стиліндегі әкімшілік ғимараттар көп.
- Инфрақұрылым бастапқыда шектеулі халыққа арналып салынған. Соған қарамастан мұнда театрлар, мұражайлар және спорт нысандары бар.
- Қаланың басты нышандарының бірі – шахтерлерге арналған ескерткіш. Ол еңбегімен қаланы тұрғызған адамдардың ерлігін бейнелейді.
- Степногорск мәдениет саласында да белсенді болды. Мәдениет сарайларында концерттер, қойылымдар және көрмелер ұйымдастырылды.
- Кеңестік жылдары қала көркейтілген қалалардың бірі саналды. Кең көшелер, жасыл аймақтар және ыңғайлы шағын аудандар соның дәлелі.
- 1991 жылдан кейін көптеген зауыттар қиындықтарға тап болды. Кейбір өндірістер тоқтап, экономикалық құлдырау орын алды.
- Соған қарамастан, қалада өндірістік әлеует сақталып қалды. Бүгінде өңірде алтын өндіру жалғасып, жаңа кәсіпорындар ашылуда.
- Степногорск Қазақстандағы тау-кен саласының маңызды орталықтарының бірі саналады. Мұнда пайдалы қазбаларды өндіретін ірі компаниялар жұмыс істейді.
- Қала әсем табиғатпен қоршалған. Далалық кеңістік, төбелер мен шағын тоғайлар ерекше көрініс береді.
- Қаланың маңында тұрғындар демалатын көлдер бар. Жаз айларында мұнда балықшылар мен саяхатшылар жиі келеді.
- Степногорскты кейде кеңестік «ғылым қалашығының» үлгісі деп атайды. Өнеркәсіп пен ғылым осында тоғысты.
- Бүгінде қала өңірдің өнеркәсіптік әрі мәдени орталығы ретінде дамып келеді. Ол өткенін ұмытпай, жаңа болашаққа қадам басуда.
Степногорск – кеңестік кезең мен қазіргі заманның сабақтастығын айқын көрсететін ерекше қала. Оның құпия тарихы мен жетістіктері оны Қазақстандағы өзгеше орындардың біріне айналдырады. Мұндай деректер елдің экономикасы мен мәдениетінің қалай қалыптасқанын жақсырақ түсінуге мүмкіндік береді. Қаланың болашағы оның тарихи мұрасын сақтап, жаңа мүмкіндіктерді дамытуға байланысты.
Добавить комментарий