ХХ ғасыр тарихында тұтас халықтардың тағдырына ықпал еткен тұлғалар көп болды. Әсіресе шешуші кезеңдерде ел басқарған қайраткерлердің орны айрықша. Солардың бірі – Корея Республикасының алғашқы президенті Ли Сын Ман. Оның қызметі табыстарымен қатар даулы қадамдармен де есте қалды. Бүгінгі күнге дейін оның тұлғасына деген көзқарастар әртүрлі. Оны тереңірек түсіну үшін өмір жолынан қызықты деректерді қарастырайық.
- Ли Сын Ман 1875 жылы Хванхэ уезінде дүниеге келген. Оның отбасы дәулеті аз болғанымен, білімге мән беретін ортадан шыққан.
- Бала кезінен ол оқуға ынталы болып, қытайша классикалық еңбектерді меңгерді. Сол дәуірдегі дәстүрлі білім оған алғашқы дүниетаным қалыптастырды.
- XIX ғасырдың соңында Ли Сын Ман реформаторлық қозғалыстарға қатысып, билікке қарсы әрекеттерге араласты. Сол үшін бірнеше жылға түрмеге жабылды.
- Абақтыда жүргенде ол христиан дінін қабылдап, ағылшын тілін үйрене бастады. Бұл қадамы кейінгі тағдырына әсер етті.
- Бостандыққа шыққан соң АҚШ-қа эмиграциялады. Сол жерде ол заманауи білім алуға мүмкіндік тапты.
- Ли Сын Ман Джорджтаун университетін тәмамдап, Гарвардта оқуын жалғастырды. Кейін Принстон университетінде докторлық диссертация қорғады.
- Ол осылайша АҚШ-тың беделді жоғары оқу орындарында ғылыми дәрежеге қол жеткізген алғашқы корейлердің бірі болды. Бұл оған үлкен бедел әкелді.
- Шетелде жүріп, ол Кореяның тәуелсіздігі үшін күресті. Негізгі мақсаты елді Жапония үстемдігінен азат ету еді.
- 1919 жылғы тәуелсіздік үшін наурыз қозғалысынан кейін Ли Сын Ман шетелдегі Уақытша корей үкіметінің президенті болып сайланды.
- Алайда көп ұзамай ол оппозициямен қақтығысып, биліктен шеттетілді. Соған қарамастан, тәуелсіздік қозғалысында белсенді қызметін жалғастырды.
- Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде АҚШ-та дипломатиялық жұмыстар атқарды. Корея мәселесіне одақтастардың назарын аударуға тырысты.
- 1945 жылы Жапонияның тізе бүгуінен кейін Корея Солтүстік және Оңтүстік болып бөлінді. Бұл жағдай оның саяси жолын айқындап берді.
- 1948 жылы Ли Сын Ман Корея Республикасының алғашқы президенті болып сайланды. Ол елдің жаңа дәуірінің нышанына айналды.
- Оның саясаты тәуелсіздікті нығайтуға және коммунизмге қарсы тұруға бағытталды. Ол АҚШ-пен тығыз қарым-қатынасты қолдады.
- Корей соғысы кезінде ол елді қорғауда шешуші рөл атқарды. Солтүстіктің билігімен бірігуге түбегейлі қарсы болды.
- Президенттік кезеңінде ол билікті қатаң ұстады. Оппозицияны шектеп, саяси өмірді бақылауда ұстады.
- Экономикалық тұрғыдан елдің жағдайы ауыр болды. АҚШ-тың көмегіне қарамастан, халық тұрмысы төмен деңгейде қала берді.
- 1960 жылы сайлау нәтижелерін бұрмалауға байланысты халық көтерілісі орын алды. Апрель революциясы нәтижесінде Ли Сын Ман отставкаға кетті.
- Биліктен кеткен соң ол Гавай аралдарына қоныс аударды. 1965 жылы сонда қайтыс болды.
- Бүгінде оның тұлғасына көзқарас әртүрлі. Біреулер оны тәуелсіздіктің символы деп санаса, ендігілер оны авторитарлық билік жүргізген қайраткер ретінде бағалайды.
Ли Сын Ман Корея тарихында терең із қалдырған қайраткер болды. Ол елдің тәуелсіздігі үшін қажырлы еңбек етті, бірақ билікті жүргізу әдістері қоғамда дау тудырды. Оның есімі Корея Республикасының алғашқы президенті ретінде мәңгі есте қалды. Бұл тұлғаның өмір жолы ХХ ғасырдағы Корея халқының күрделі тағдырын айқын көрсетеді.
Добавить комментарий